بررسی آرای لورنس بونجور درباره ی معرفت پیشین و مقایسه ی آرای علامه طباطبایی با آن
thesis
- دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
- author فاطمه محمدی
- adviser محمد صادق زاهدی مجید ملایوسفی
- publication year 1393
abstract
بحث درباره ی امکان تمایز میان معرفت پیشین و پسین و نیز تحلیلی و ترکیبی از مباحث مهم در معرفت شناسی معاصر است. هر چند کانت وجود گزاره های پیشین ترکیبی را در برخی حوزه ها ممکن دانسته بود با این حال، رویکرد غالب در میان فیلسوفان تجربه گرا، به ویژه در قرن بیستم، نفی هر گونه معرفت پیشین از سوی تجربه گرایان افراطی یا محدود کردن آن به گزاره های تحلیلی از سوی تجربه گرایان معتدل بوده است. در این پایان نامه آرای لورنس بونجور در باب معرفت پیشین مورد بررسی قرار گرفته است. بونجور یکی از منتقدان جدی تجربه گرایی و از مدافعان معرفت پیشین ترکیبی است. به باور بونجور معرفت پیشین معرفتی است که مبتنی بر ادراک حسی، درون نگری، حافظه، گواهی، دورآگاهی و روشن بینی نباشد و مستقیما از راه شهود و بصیرت عقلانی حاصل شده باشد. وی برای اثبات وجود معرفت پیشین ترکیبی نخست به نقد دو رهیافت تجربه گرایی معتدل و افراطی در این زمینه می پردازد و پس از آن به موارد متعددی از معرفت عقلانی که به باور وی ترکیبی و پیشین هستند، اشاره می کند. گزاره هایی مانند: «یک شی نمی تواند در آن واحد هم سرخ باشد و هم سبزباشد.»، «یک شی نمی تواند دایره مربع باشد.» از مواردی است که بونجور بر معرفت پیشین به آن ها تاکید دارد. در عقل گرایی بونجور، معرفت عقلی خطاپذیر بوده و با به کار بردن روش های تامل درونی و انسجام یا ترکیبی از هر دو روش، اصلاح پذیر است. به همین دلیل وی نظریه ی خود را «عقل گرایی معتدل» می نامد. در خاتمه عقل گرایی بونجور با عقل گرایی علامه طباطبایی از جهت معرفت شناسی مقایسه شده است. علامه طباطبایی با تقسیم معرفت به حضوری و حصولی، معتقد است که معرفت عقلی خطاناپذیر بوده و تجربه توان اثبات یا ابطال گزاره های عقلی را ندارد. علاوه بر این، قلمرو معرفت پیشین در نزد علامه طباطبایی گسترده تر از آن چیزی است که بونجور مطرح کرده است. واژه های کلیدی پیشین، پسین، عقل گرایی کلاسیک، عقل گرایی معتدل، تجربه گرایی معتدل، تجربه گرایی افراطی
similar resources
آسیب‌شناسی معرفت دینی با تأکید بر آرای علامه طباطبایی
آسیب‌شناسی معرفت دینی ـ به‌معنای شناخت آفاتی که به درک و باور دینی زیان می‌رساند ـ از بحث‌های نوپایی است که البته می‌توان برخی نمودهای آن را از لابه‌لای آثار پیشینیان نیز استخراج نمود. علامه طباطبایی در قامت یک متفکر دینی با غور در منابع اسلام، ضمن شناخت آسیب‌های معرفت دینی، به مقابله با آنها پرداخته و از این رهگذر، شیوه‌های متفاوتی برای فهم صحیح دین ارائه نموده است. نوشتار حاضر ضمن برشمردن مهم...
full textآسیب شناسی معرفت دینی با تأکید بر آرای علامه طباطبایی
آسیب شناسی معرفت دینی ـ به معنای شناخت آفاتی که به درک و باور دینی زیان می رساند ـ از بحث های نوپایی است که البته می توان برخی نمودهای آن را از لابه لای آثار پیشینیان نیز استخراج نمود. علامه طباطبایی در قامت یک متفکر دینی با غور در منابع اسلام، ضمن شناخت آسیب های معرفت دینی، به مقابله با آنها پرداخته و از این رهگذر، شیوه های متفاوتی برای فهم صحیح دین ارائه نموده است. نوشتار حاضر ضمن برشمردن مهم...
full textبررسی تطبیقی آرای علامه مجلسی و علامه طباطبایی در عرصة چیستی عقل و کارکردهای آن
بحار الانوار مهم‌ترین و مفصل‌ترین تألیف علامه مجلسی و از مهم‌ترین و گسترده‌ترین جوامع حدیثی شیعه است. تعلیقات علامه طباطبایی که نمایندة تفکر فلسفی حکمت متعالیه در دورة معاصر است، به‌طور عمده مشتمل بر نقد دیدگاه‌های علامه مجلسی است. بررسی تحقیقی و تفصیلی‌تر این تعلیقه‌ها، ضمن آنکه تلاشی در جهت تقویت و احیای سنت تعلیقه‌نویسی و نگاه انتقادی به میراث گذشته محسوب می‌شود، می‌تواند گامی مؤثر در شناسای...
full textنظریه فطرت و آرای جامعه شناختی و معرفت شناختی علامه طباطبایی
علامه طباطبایی نظریه فطرت را براساس اصل هدایت عمومی بنا می‌نهد. وی در عین اعتقاد به نظریه سعادت و شقاوت ذاتی و ازلی انسان‌ها، آن را به‌گونه‌ای تقریر می‌کند که با نظریه فطرت خیرگرای انسان سازگار باشد. علامه در اندیشه‌های اجتماعی خود به‌وفور به فطرت استناد می‌کند. غریزه استخدام و نقش آن در زندگی اجتماعی انسان، تحلیل رابطه فطرت و آزادی، رابطه دفاع و جهاد با فطرت، پیوند میان اصل مالکیت و فطرت، تحل...
full textآرای هراکلیتوس درباره ی جنبش ذاتی طبیعت و مقایسه ی آن با دیدگاه ملاصدرا
از جمله مباحثی که همواره در طول تاریخ فلسفه، محل بحث و گفت وگو بوده، مسأله ی جنبش ذاتی طبیعت یا به تعبیر عام تر، صیرورت و دگرگونی آن است. تا آن جا که تاریخ فلسفه نشان می دهد، اندیشه ی فیلسوفان همواره میان ثبات و تغییر، مردد بوده است: برخی به کلی، واقعیت داشتن حرکت در طبیعت را انکار کرده و تغییر و تحولاتِ مشهود را ساخته و پرداخته ی ذهن تلقی کرده اند؛ برخی دیگر اما، از حرکت به مانند حقیقتی انکارنا...
full textMy Resources
document type: thesis
دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023